Lammert’s Wijde Wereld – “Bums dwarsgebakken”
De
radio staat aan en ik zing mee met 'Year of the cat' van Al Stewart. Als altijd
komt dan de vraag; “Welk jaar was dit ook alweer?” Zelf dacht ik aan 1976 maar
het blijkt begin 1977 te zijn.
“Wat
deed ik toen? Ja, mijn vader overleed plotseling in die periode. De zomertijd
werd dat jaar (her) ingevoerd. En ik ging die zomer met een groep vrienden vier
weken naar de Algarve. Toen nog vrijwel onbekend als vakantiebestemming. Vier
weken verbleven we in vijfsterren Hotel in Lagos. Complete verwennerij voor nog
geen 1.000 gulden de man.

Men zegt wel eens, toeval bestaat niet. Maar is het
dan niet toevallig dat, terwijl ik de voorgaande zin opschrijf “Take the long Way Home” van Supertramp op Radio 2 wordt gedraaid? Om met Louis van Gaal te
spreken; “Hiermee is de cirkel rond.”
Dan hoor ik het geluidje dat bij binnenkomende mail
hoort. Ik open het bericht en zie dat het van Lammert komt. “Bums” staat er in
het onderwerp. Het maakt me direct nieuwsgierig en ik lees verder;
“Hoi Zwagerse zwager,
Hier een berichtje van je zwager uit Persingen.
Alles goed daar in Zwaag? Al wat voortgang in je zoektocht naar een nieuwe
baan? Of blijft het moeilijk?
Zelf ben ik momenteel op campagne met buurvrouw
Marjan van de Partij voor Huisdieren. Je kent het wel, aanbellen bij mensen in
de buurt en foldertjes uitdelen op straat. Vanavond komen we op de lokale TV.
Bij Thijs met “De Wereld draait steeds verder door”.
Oh ja, ik moet je nog wat leuks vertellen;
Marco, je weet wel, die van het Hans Wiegelplein, was woest. Een stel kwajongens, waaronder kleine Diederik, hadden zijn huis gisternacht voor een deel rood geverfd. Je had Marco moeten zien. Gelijk had hij een kwaaie brief geschreven en was daarmee naar het plaatselijke “Sufferdje” gelopen. Vandaag staat zijn brief op de voorpagina. Echt zwager, in chocoladeletters; “Pas op voor het rooie gevaar”. Vind je dat geen bangmakerij? Alsof Diederikje overal de huizen rood gaat schilderen. Ik vond het wel een goeie grap.
Marco, je weet wel, die van het Hans Wiegelplein, was woest. Een stel kwajongens, waaronder kleine Diederik, hadden zijn huis gisternacht voor een deel rood geverfd. Je had Marco moeten zien. Gelijk had hij een kwaaie brief geschreven en was daarmee naar het plaatselijke “Sufferdje” gelopen. Vandaag staat zijn brief op de voorpagina. Echt zwager, in chocoladeletters; “Pas op voor het rooie gevaar”. Vind je dat geen bangmakerij? Alsof Diederikje overal de huizen rood gaat schilderen. Ik vond het wel een goeie grap.

En krijg je dan automatisch biologische melk en smeerkaas? Gekke vraag hè?
Ja, je weet het tegenwoordig echt niet meer. Alles lijkt wel nep. Van de week hoorde ik zelfs op de TV vertellen dat al die biologische zooi niets meer of minder is dan al die kunststof producten. Had jij dat ooit gedacht, zwager? Wie of wat moet je nog geloven?
Vreemd
genoeg zwager moest ik toen ineens denken aan dat brood van vroeger. Weet jij
of Bums dwarsgebakken nog bestaat? Of anders Tarvo Moutbrood, je weet wel dat
brood in een papieren zak. Met dat plaatje van die bakker erop? En als het echt
niet anders kan dan maar King Corn.”
Ik
stop even met lezen van het briefje van mijn zwager om bij te komen van het lachen. “Waar is Lammert nu weer
mee bezig? Bums, King Corn en Tarvo Moutbrood. Die merken bestaan toch al lang
niet meer?”

Ik
blader wat verder door de zoekresultaten om te zien wat anderen hebben
geschreven over de 'verdwenen' broden. Zo weet ik nu ook hoe Tarvo aan zijn
naam kwam; de Tar van tarwe en Vo van molenaar Vos, de bedenker van dit brood.
En dat deed hij in 1933, bijna zeventig jaar geleden!

King
Corn was er maar kort zie ik. Van 1965 tot begin jaren’70 was dit eerste echte
merkbrood in verpakking in de winkel te vinden.
Wat ik niet wist was dat dit ‘Zweeds wittebrood’ gemaakt werd van ongebleekte bloem van Amerikaanse en Canadese tarwe.
Hetzelfde meel dat door de geallieerden begin 1945 vanuit vliegtuigen boven het westen van ons land werd gedropt. Weer iets geleerd.
Wat ik niet wist was dat dit ‘Zweeds wittebrood’ gemaakt werd van ongebleekte bloem van Amerikaanse en Canadese tarwe.
Hetzelfde meel dat door de geallieerden begin 1945 vanuit vliegtuigen boven het westen van ons land werd gedropt. Weer iets geleerd.
Over
Bums, dat vooral bekend werd als het“dwarsgebakken” brood is niet veel te
vinden. Ja, de term “dwarsgebakken lariekoek”. En dat “de mik voor het bakken
in vieren werd gesneden en daarna overdwars in de blikken werd gedaan'. Daar
kreeg het brood het “Bums” effect van.” Mensen met iets kennis van de Engelse
taal weten dan wat wordt bedoeld.
Oh ja,
toch schiet me nog iets te binnen. “In het ochtendgloren wordt Bums geboren”,
die slagzin was zo mooi bedacht. Bijna een kort gedicht.
Ik ga
terug naar de mail van Lammert en lees; “Nou zwager, ik ken je een beetje. Zou
jij eens willen uitzoeken of die merken nog bestaan? Jij komt vast een stukje
verder dan ik.
Intussen kan ik dan verder gaan me de campagne en buurvrouw Marjan helpen een stoeltje te winnen in de Dorpsraad. Ik hoor wel van je.
Intussen kan ik dan verder gaan me de campagne en buurvrouw Marjan helpen een stoeltje te winnen in de Dorpsraad. Ik hoor wel van je.
Groet
Lammert.”
Reacties
Een reactie posten