Dagboek van een 50-plusser – ‘Werken voor je Bijstand, tijdbom onder de Arbeidsmarkt’

Dagboek van een 50-plusser – ‘Werken voor je Bijstand, tijdbom onder de Arbeidsmarkt’ 

Al een tijdje volg ik de snel veranderende arbeidsmarkt op de voet. Vooral omdat ik tot de groep “oudere werkzoekenden’ behoor die graag weer aan de slag wil. En door de ‘markt’ nauwlettend te volgen in de gaten wil houden waar mijn kansen nog liggen.

Maar ik denk dat de kansen voor grote groepen werkzoekenden steeds kleiner worden. Mede door het gedrag van de overheid en vooral die op gemeentelijk niveau. Hiertoe gedwongen, omdat ‘Den Haag’ zogenaamd bezuinigd door veel taken af te wentelen naar de gemeentes. Die hierdoor de kosten zien oplopen en de inkomsten zien dalen.

Wat doe je dan als gemeente? Je gaat je inventief gedragen. Ook en vooral op de arbeidsmarkt. 

Zo ga je als wethouder van Rotterdam het plan bedenken dat de thuiszorg wel wat goedkoper kan. Via een nieuwe aanbesteding, lees nieuwe werkgever, wordt het ‘dure’ personeel in de thuiszorg ontslagen en worden er via de Bijstand ‘goedkopere’ krachten in dienst genomen. 

Zo begint de vicieuze cirkel, want op termijn zal een groot deel van de ontslagen werknemers een beroep moeten gaan doen op de Bijstand. En dan worden de huidige werknemers weer vervangen? Het plan van wethouder Florijn krijgt waarschijnlijk navolging in Amsterdam en Nijmegen. 

Hier gaat het dus om vervanging van werknemers. Maar in veel gemeentes wordt het ook als ‘normaal’ gezien dat mensen in de Bijstand ‘maar iets moeten doen voor hun uitkering’. Onder het mom van vrijwilligerswerk wordt regulier werk uitgevoerd door mensen met een WWB-uitkering (Wet werk en bijstand). 

Je zou zeggen, niets mis mee zolang het extra taken zijn. Zoals koffie rondbrengen in een ziekenhuis of andere zorginstelling. Of het bezoeken van ouderen, jongeren helpen met hun huiswerk, burenhulp of op vrijwillige basis meehelpen in het buurthuis.

Bij verplicht sneeuwruimen ga je al een beetje richting de grens, maar bij verdringing van regulier werk wordt die grens overschreden.

Zo ken ik een gemeente in het oosten van het land die een DVO (Dienst Verlening Overeenkomst) sluit met een schoonmaak- en reinigingsbedrijf. Zodat mensen met een WWB-uitkering hun kansen en talenten kunnen ontwikkelen. 
En in Deventer is men van plan mensen zonder werk in te schakelen bij de thuiszorg. Zogenaamd op vrijwillige basis, maar wie weigert kan eventueel worden gekort op zijn uitkering.

Eerste vraag is; wat gebeurt er met de mensen die voordien deze taken uitvoerden? 

Vraag 2 is; hoeveel gaan de betreffende gemeenten besparen met deze constructie? 

Vraag 3 en misschien wel de meest leuke; welke kansen en talenten benut je met het doen van schoonmaakwerk?

Het FNV ziet ook dat er veel misstanden zijn bij het werken in de Bijstand. Begin juni werd in het Algemeen Overleg van de Vaste Kamercommissie voor Sociale Zaken aandacht besteed aan dit onderwerp. En aan het door de FNV opgestelde Zwartboek Werken in de bijstand. 

In dit Zwartboek worden voorbeelden van ‘verdringing’ aangehaald. Zoals een gemeente, die een schilder met bijstandsuitkering uitleent aan een woningcorporatie. Of werkzaamheden in de groenvoorziening, die tot voor kort werden gedaan door een ‘echt’ bedrijf en nu worden uitgevoerd door mensen met een uitkering.

Kun je die gemeenten ongelijk geven? Ik weet het niet. Zij zien de pot met geld ook kleiner worden.

Aan de andere kant, mensen met een WWB-uitkering worden de 'nieuwe slaven', onder het mom ‘zo blijf je in je arbeidsritme’. 

Al met al kun je wel zeggen dat deze ontwikkelingen niet hoopgevend zijn voor de reguliere werkzoekende. Arbeid moet steeds goedkoper en met de groeiende groep mensen in de Bijstand zullen lagere overheden steeds meer teruggrijpen op mensen uit deze groep.